Yolcu Tv Haber

Şiir okumayı bir sanat olarak icra edebilmek için öncelikle şiiri bilmek gerekir. Şiir; şekil ,içerik, yazılma amacı ve yazıldığı durum ve koşullar bakımından düz yazıya göre daha özel bir edebi türdür. Ölçü, uyak, redif, mısra içi ses tekrarları gibi ahenk unsurları içerir.  Şiirde hem işitsel hem de anlam ahengi bir çok edebi sanatla sağlanır. Her şiir mutlaka çok özel duygu yoğunluğunun yaşandığı durumlarda yazılır. Bazen doğaçlama olarak bazen de yazılı olarak ortaya çıkar.

Şiir, düz yazıdan farklı olarak ezberlemeye daha çok uygundur. Şiirdeki nazım biçimi, nazım birimi ve ahenk unsurları onu ezberlemeye daha uygun hale getirir.

Normal şartlarda okur yazar olan herkes düz yazıyı nasıl okuyabiliyorsa şiiri de okuyabilir. Anca şiir yazılırken nasıl özel durumlarda, özel duygu yoğunluğuyla yazıldıysa okurken de aynı duygu yoğunluğuyla ve özel bir okuyuşla okunmalıdır.

Şiiri güzel okumak demek, şairin şiiri yazarken yaşadığı tüm koşulları ve duygu yoğunluğunu hissederek  ve dinleyiciye hissettirerek olur. Bu nedenle herhangi bir şiiri topluluk karşısında okuyabilmek için önceden anlayarak ve sesli okumak gerekir. Cümle vurgusu, sözcük vurgusu gibi hususlara dikkat etmek gerekir. Aksi halde düz yazı gibi veya şiirin anlamıyla ilgisi olmayan bir okuyuş ortaya çıkar.

Mesela bir kahramanlık şiirini,  sevgiliye yazılmış romantik bir şiir gibi veya baharın güzelliklerini anlatan pastoral bir şiir gibi okuyamazsınız. Örnek olarak;

Yavuz Bülent Bakiler hocamızın ‘’Antepli Şahin’’ şiirini ele alalım.

 

Ben Antepliyim, Åžahin’im aÄŸam.
Mavzer omzuma yük.
Ben yumruklarımla dövüşeceğim.
Yumruklarım memleket kadar büyük.
Hey, hey!

Yine de hey hey!
Kaytan bıyıklarım, delişmen çağım
Düşman kurşunlarına inat köprü başında
Memleket türküleri çağıracağım…

…

Bu şiiri okurken, kendini Antep’in düşman işgalinden kurtuluşundaki Şahin Bey’in yerine koymak ve o zamana gitmek gerekir. Karşında Fransız askerleri, elinde mavzer, çatışmaya girmişsin. Mermin bitmek üzere ama sen kendini o kadar güçlü hissetmelisin ki adeta tüm Anadolu’nun gücü yumruklarında toplanmış. İşte o zaman gür bir sesle ve adeta o anı yaşıyor gibi okuyabilirsin bu şiiri.

Başka bir örnek olarak Ahmet Muhip Dranas’ın Serenad şiirini ele alalım.

 

Yeşil pencerenden bir gül at bana,

Işıklarla dolsun kalbimin içi.

Geldim işte mevsim gibi kapına

Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.

 

Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak

Ben aşkımla bahar getirdim sana;

Tozlu yollarından geçtiğim uzak

İklimden şarkılar getirdim sana.

…

Bu şiiri de bir kahraman edası ile okuyamazsınız. Sabah gün doğumunda sevgilinin evinin penceresinin altında adeta bir bahar sabahı mahmurluğuyla sevgilinin size ilgi ve sevgi göstergesi olarak bir gül atmasını bekliyorsun. Eğer o gül atılırsa Güneş adeta sizin kalbinize doğacak…Eğer bu empati ve duygu yoğunluğuyla okursanız bu şiiri doğru okumuş olursunuz.            

 

‘Dandini dandini dasdana,

Danalar girmiÅŸ bostana.

Kov bostancı danayı,

Yemesin lahanayı’

 

Bu şiir de herkesin bildiği bir ninniden alınmıştır. Dörtlük halinde, koşma tarzında yazılmış, uyak ve rediflerle çok güzel bir müzikalite sağlanmıştır. Ancak bu şiiri nasıl okursanız okuyun hiçbir anlam ifade etmez. Ne lirik, ne didaktik, ne romantik ne de pastoral hiçbir anlamı yoktur. Sadece müzikal ahengiyle çocukları uyutabilirsiniz.             

Velhasıl her okuma yazma bilen şiiri güzel okuyamaz. Şiiri güzel okuyabilmek için biraz Edebiyat ve şiir bilginizin olması gerekir. Şairin şiiri yazarkenki haliyle hemhal olmak gerekir. Estetik ve insani duygularınızın uygun bir düzeyde olması gerekir. Aksi halde hem okuduğunuz şiiri katledersiniz hem de toplum karşısındaki itibarınızı.