Arnavutluk’un baÅŸkenti Tiran, Avrupa Siyasi TopluluÄŸu’nun 6. Zirvesi’ne ev sahipliÄŸi yaptı. Arnavutluk BaÅŸbakanı Edi Rama ile AB Konseyi BaÅŸkanı Antonio Costa’nın liderliÄŸinde gerçekleÅŸtirilen zirveye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın yanı sıra Azerbaycan CumhurbaÅŸkanı İlham Aliyev, Kosova CumhurbaÅŸkanı Vjosa Osmani, KaradaÄŸ CumhurbaÅŸkanı Jakov Milatovic, Sırbistan CumhurbaÅŸkanı Aleksandar Vucic, Kuzey Makedonya BaÅŸbakanı Hristijan Mickoski, Ermenistan BaÅŸbakanı Nikol PaÅŸinyan, Ukrayna Devlet BaÅŸkanı Vladimir Zelenskiy, AB Konseyi BaÅŸkanı Antonio Costa, AB Komisyonu BaÅŸkanı Ursula von Der Leyen, Avrupa Parlamentosu BaÅŸkanı Roberta Metsola, Moldovya CumhurbaÅŸkanı Maia Sandu, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Almanya BaÅŸbakanı Friedrich Merz, AB Dış İliÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Letonya BaÅŸbakanı Evika Silina, İspanya BaÅŸbakanı Pedro Sanchez, İtalya BaÅŸbakanı Giorgia Meloni de katıldı.
“Çocukların hayal ettikleri gelecek aslında Avrupa’yı kuran yüce ÅŸahsiyetlerin hayallerine çok benziyor”
Zirvenin açılış konuÅŸmasını gerçekleÅŸtiren Edi Rama, “Avrupa bir yolculuktur ve bu yolculuk zorlaÅŸtı. İnanın ki bu zirveyi yönetmede kelimeleri seçmekte zorlanıyorum” dedi.
BaÅŸkanı olduÄŸu Sosyalist Parti’nin 11 Mayıs seçim kampanyasının Avrupa’ya dayandığını ve seçmenlerden yüzde 52’sinin ise AB’ye entegre olmak için oylarını SP’ye verdiÄŸini kaydeden Rama, “Sizleri sırf Avrupa Siyasi TopluluÄŸu Zirvesi’ni ağırlamak maksadıyla kurulan bu evde karşılamak tüm ülkem ve halkım adına olaÄŸanüstü bir onurdur “dedi.
Avrupa Evi’nin Arnavut çocukların Avrupa’yı nasıl hayal ettiklerini gösteren resimlerle süslendiÄŸini kaydeden Edi Rama, “Bu, bizim açımızdan net bir seçimdi, zira çocukların hayalleri geçmiÅŸin mitlerinin elinde rehin bırakılmaması lazım. Tam tersi, çocukların hayal ettikleri gelecek aslında Avrupa’yı kuran yüce ÅŸahsiyetlerin hayallerine çok benziyor” ifadelerini kullandı.
Zirvenin artık geleceÄŸe geçmiÅŸin gözüyle deÄŸil de geçmiÅŸi geleceÄŸin gözüyle baktığımız anlamlı bir dönemde düzenlendiÄŸini kaydeden Rama, “Bu zirvenin düzenlenmesi bir bakımda seçim kampanyasının devamı niteliÄŸindedir. Avrupa ayrılık deÄŸil, ortak açıklama ve ortak kimlik oluÅŸturan bir sözcüktür. Bu nedenle seçim kampanyasının da ‘Avrupa, kimlik ve aidiyet’ kelimelerine dayanıyor” dedi.
“Gazze’de yaÅŸanan uluslararası bir felakettir”
AB Komisyonu BaÅŸkanı Antonio Costa ise konuÅŸmasında Gazze’de yaÅŸananlara deÄŸinerek, “Gazze’de insanlar onlarca yıldır saldırıya uÄŸruyor. Gazze’de yaÅŸanan uluslararası bir felakettir. Ukrayna Savaşı ve Gazze’de olanlar ancak birlik halinde hareket ettiÄŸimiz halde sona erdirilebilir. Ukrayna güvenliÄŸinin bizim güvenliÄŸimiz olduÄŸu anlamına geldiÄŸini biliyoruz. Savunmasız barışın bir illüzyon olduÄŸunu biliyoruz. Avrupa dünya ticaretini geniÅŸletmesi konusunda baÅŸarılı olması lazım. Bizim ortaklıklarımız olması lazım. Avrupa aynı zamanda çok taraflı düzeni muhafaza etmek konusunda baÅŸarılı olması lazım. Aynı ÅŸekilde BM’nin önemli bir direÄŸi olmaya devam etmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Ukrayna’yı desteklemek çok önemli ama en önemlisi ateÅŸkesin desteklenmesi”
Fransa CumhurbaÅŸkanı Emmanuel Macron da, zirve için Rama’ya teÅŸekkür ederek seçimde elde ettiÄŸi baÅŸarı için de tebrik etti. Marcon, “Bu zirve Balkanlarda düzenlenen ilk zirve. Bizi bir araya getiren sadece coÄŸrafya deÄŸil, aynı zamanda mitoloji ve yolculuÄŸumuz” dedi.
Zirveye Avrupa kıtası dışındaki ülkelerin liderlerinin de katılmasının önemli olduÄŸunu kaydeden Macron, “Öncelikle Ukrayna’da yaÅŸanan saldırganlık bizim ana konumuz. Ukrayna’yı desteklemek çok önemli ama en önemlisi ateÅŸkesin desteklenmesi. GeliÅŸi güzel bir ateÅŸkes istemiyoruz. Rusya 2022’de sözünü verdiÄŸi ateÅŸkesi saÄŸlamalı. Avrupa da bu noktada ısrarcı olmalı” dedi.
Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış anlaÅŸmasının da saÄŸlanması gerektiÄŸini kaydeden Macron, “Moldavya’yı da Rusya’nın her gün devam eden saldırganlığı karşısında desteklemek gerekiyor. Gazze’de de ateÅŸkesten baÅŸka bir yol yok. BaÅŸka türlü ilerleyemeyiz. Ukrayna ve Gazze’yi kıyaslamıyorum ama barış lazım ve bunu da diplomasiyle yapmak lazım” dedi.
“NATO’da hep birlikte hareket etmemiz lazım”
Topyekun bir tepki verilmesi gerektiÄŸini sözlerine ekleyen Macron, “NATO’da hep birlikte hareket etmemiz lazım. Avrupa bugün güvenlik açısından daha önemli. Kendi halklarımıza karşı güvenliÄŸi saÄŸlamamız lazım. Bu noktada Avrupa ülkeler, ajanslar ve kurumlar arasında uyuÅŸturucu trafiÄŸini engellemek için koalisyon kurmak lazım. Bunların dışında bizim siyasî güvenliÄŸimiz önemli. Bizim demokrasilerimiz tehdit eden unsurlar var. Dış müdahale var, bu da demokrasilerimize zarar veriyor. Bu noktada online saldırılar ve siber saldırılardan korunmak için de gerekli çalışmaları yapıyoruz” ifadelerini kullandı. Ticaret konusunda da Avrupa’nın birlik olması gerektiÄŸini bildiren Macron, “Batı Balkan’ın entegrasyonu ve AB’nin geniÅŸlemesi de bu yönde önem kazanıyor. Asya’dan gelen rekabet karşısında dik durabilmek için daha baÅŸarılı olmamız lazım. Yani ekonomik açıdan da birlik olmamız lazım. Avrupa’daki tehlikeler somuttur ve AB de bizi bazı somut giriÅŸimlerde bulunmamıza olanak saÄŸlıyor” dedi.
“ABD’nin Avrupa’nın güvenliÄŸi konusunda yaptıklarını görmezden gelemeyiz”
Almanya BaÅŸbakanı Merz de teÅŸekkür ederek baÅŸladığı konuÅŸmasında, “Ukrayna Savaşı sadece tek bir ülkeye yönelik deÄŸil, tüm Avrupa’ya ve mevcut düzene yöneliktir. Bazı liderlerle Cumartesi günü Kiev’e gittik ve bunu sadece kendi adımıza yapmadık, hepinizin adına yaptık. Bugün Rus ve Ukrayna ekipleri bir araya geliyor. Belki küçük bir ÅŸey ama güçlü bir sinyaldir. Bizim tamamen Ukrayna’ya destek vermede birlik olduÄŸumuz konusunda şüphe olmamalı” dedi.
“II. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD’nin ülkemiz için yaptıkları konusunda sonsuz müteÅŸekkiriz, minnettarız” diyen Merz, “ABD’nin Avrupa’nın güvenliÄŸi konusunda yaptıklarını görmezden gelemeyiz. İngiltere BaÅŸbakanı Keir Starmer’in dediÄŸi gibi göç konusunda önemli sorunlarla karşı karşıyayız. Tüm komÅŸularımızla ortak hareket etmeye çalışıyoruz. Askeri savunma noktasında daha fazla harcamaya hazırız ama yalnızca paradan bahsetmeyelim, kaliteden bahsetmeyelim. Harcadığımız para ölçüsünde yeterince askerî malzeme almıyoruz. Bu yüzden ülkem, hükümetim daha iyi iÅŸbirliÄŸi olması konusunda hazır. BirliÄŸin siyaset sisteminde sorunlar var ama aslında bu sistemler bu sorunların üstesinden gelir. Ben kendi hükümetimizden AB yönetiminde daha aktif olmasını talep ettim. Avrupa’ya dair sorumluluklarımız konusunda her türlü desteÄŸi sunmaya hazırız” açıklamasını yaptı.
“Putin’i barış masasına oturtmak için elimizden geleni yapıyoruz”
AB Komisyonu BaÅŸkanı Ursula von Der Leyen ise, “Berlin Duvarı düştüğünde herkes artık siyasî özgürlüğünün geri döndüğünü ifade etti. Ama bugün geldiÄŸimiz noktada defalarca Avrupa’nın uyanması için çaÄŸrı yapıldı. Bizim dünya genelinde ortaklık aÄŸlarımızı geniÅŸletmemiz lazım. Büyük krizlerin sürecinde salgın, iklim krizi, Ukrayna savaşı gibi durumlarda Avrupa gerekli cevabı vermiÅŸtir. Ve hepsinden daha güçlü çıkmıştır. Ukrayna desteÄŸi konusunda birlik olarak hareket ettik. Zelenskiy’in burada oturuyor olmamız desteÄŸimizin birliÄŸimizin ifadesi. Bir barış antlaÅŸması saÄŸlamak için birlik halindeyiz. AB üyelerinin çoÄŸu Rusya yaptırımlarına destek verdi. Bu noktada Rusya’da petrol ve gaz gelirleri önemli oranda düştü. Bu savaÅŸ sona ermeli. Putin’i barış masasına oturtmak için elimizden geleni yapıyoruz. Ortak refah ve kalkınma bizi her türlü saldırganlıktan çok daha fazla bir arada tutar” açıklamasını yaptı.