Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yürütülen IPARD III Programı hazırlık sürecinde, destek kapsamının 81 ile çıkarılması yönünde çalışmalar yürütüldüğünü ifade eden ETSO Başkanı Saim Özakalın, “Mevcut durumda 42 il IPARD desteklerinden yararlanırken, taslak yapı 39 ilin daha sisteme dahil edilmesini öngörmektedir. Ancak hazırlık sürecindeki puanlama sistemine göre, yeni eklenen 39 ile 15 puanlık ek avantaj tanınması planlanmaktadır. Bu puan farkı, özellikle sınırlı bütçeli çağrılarda yeni illerin proje havuzundan daha fazla pay almasına neden olabilir. Bu durum, uzun süredir kırsal kalkınma yatırımlarıyla desteklenmekte olan 42 ili rekabette geri plana itebilir” diye konuştu.
Puanlamaya ek olarak, taslak takvimin de mevsimsel koşulların da yeterince dikkate alınmadığının değerlendirildiğini söyleyen Saim Özakalın açıklamasını şöyle sürdürdü; “2025 yılı için öngörülen başvuru dönemleri: “Çiftçilik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme” için Haziran-Temmuz, “Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar” için Ağustos-Eylül ayları olarak planlanıyor. Projelerin onay süreci yıl sonunu bulduğunda, özellikle kış mevsiminin erken başladığı ve uzun sürdüğü Doğu Anadolu gibi bölgelerde yatırımların sahaya yansıması ancak 2026 Nisan sonrası mümkün olabilecek. Bu da yatırım sezonunun önemli bir kısmının kaybedilmesi anlamına geliyor” dedi.
Eşitlik yerine adil yarış talebi
Yatırımcılar ve bölgesel kalkınma odaklı kurumlar, desteklerin ülke geneline yayılmasını olumlu bir adım olarak değerlendirse de, uygulamaya konulması muhtemel yeni puanlama sisteminin adaletli bir rekabet ortamı sağlamaktan uzak olabileceğine dikkat çektiğini anlatan Başkan Saim Özakalın, çözüm önerilerini şöyle aktardı;
“Puanlama sisteminde, eski ve yeni iller arasında dengeyi koruyacak geçiş modelleri geliştirilmeli. Yatırım takvimi, özellikle iklim koşulları zor olan bölgeler için esnetilmeli. Tüm iller eşit fırsata sahip olmalı; ancak mevcut dezavantajları görmezden gelmeden, bölgesel gerçekliklere duyarlı bir yaklaşım benimsenmeli.”
