ABD’nin Japonya’ya karşı gerçekleÅŸtirdiÄŸi dünyanın ilk atom bombası saldırısının üzerinden 80 yıl geçti. Saldırıda hayatını kaybeden yaklaşık 160 bin kiÅŸi, HiroÅŸima kentinde düzenlenen geleneksel törenle anıldı. HiroÅŸima Barış Anıtı Parkı’ndaki törene saldırıda yakınlarını kaybedenler, siyasiler, 200 ülkenin temsilcisi ile Japon halkı katıldı. ABD’ye ait “Little Boy” (Küçük OÄŸlan) adlı atom bombasının atıldığı 08.15’te sessizliÄŸe bürünen katılımcılar, saldırıda hayatını kaybedenler için saygı duruÅŸunda bulundu. Yaklaşık 55 bin kiÅŸinin katıldığı törende atom bombası saldırısında hayatını kaybedenler ve döneme tanıklık eden kiÅŸilerin isimlerinin yer aldığı 349 bin 246 kiÅŸilik liste barış anıtına asıldı. Güncel listede geçtiÄŸimiz yıldan bu yana yaÅŸamını yitiren ve dönemin tanıkları olan 4 bin 940 kiÅŸinin ismi de yer aldı.
HiroÅŸima Belediye BaÅŸkanı Matsui’dan dünyaya uyarı
Törende Barış Deklarasyonu’nu okuyan HiroÅŸima Belediye BaÅŸkanı Kazumi Matsui, 80 yıl önce kentte büyük bir trajedi yaÅŸandığını hatırlatarak günümüzdeki endiÅŸe verici geliÅŸmelere dikkat çekti. ABD ve Rusya’nın dünya üzerindeki nükleer savaÅŸ baÅŸlıklarının yaklaşık yüzde 90’ına sahip olduÄŸunu belirten Matsui, “Rusya’nın Ukrayna’yı iÅŸgali ve Orta DoÄŸu’daki kaos, dünya genelinde askeri yığınakları hızlandırıyor. Bu baskı ortamında bazı ülkelerdeki politikacılar ‘nükleer silahlar ulusal savunma için ÅŸart’ düşüncesini kabullenmeye baÅŸlamış durumda. Bu geliÅŸmeler, insanlık tarihinin trajedilerinden çıkarılması gereken dersleri anlamsız kılıyor. Barışın inÅŸası adına büyük emeklerle elde edilen kazanımları yok etme tehlikesi taşıyor” dedi.

“Uluslar sadece kendi çıkarlarını deÄŸil, diÄŸer ulusların durumunu da düşünmeli”
Nükleer silahsız bir dünya için gençler baÅŸta olmak üzere herkesi elini taşın altına koymaya çağıran Matsui, “Gerçekten barışçıl bir dünya için sivil toplumda nükleer silahların kaldırılması yönünde güçlü bir uzlaşı inÅŸa etmeye yönelik daha fazla çaba sarf etmeliyiz. GeleceÄŸin liderleri olacak gençlerimiz, askeri harcamalar, ulusal güvenlik ve nükleer silahlar konusundaki yanlış politikaların insanlık dışı sonuçlar doÄŸurabileceÄŸini kavramalı. Bu bilinçle öne çıkmalı ve tabandan katılımı geniÅŸleterek sivil toplumu uzlaşıya doÄŸru yönlendirmeliler” ifadelerini kullandı. İnsanlığın bugüne kadar karşılaşılan birçok sorunu empati yoluyla çözdüğünü hatırlatan Matsui, “Åžu açık ki uluslar sadece kendi çıkarlarını deÄŸil, diÄŸer ulusların durumunu da düşünmeli” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
“Lütfen HiroÅŸima’yı ziyaret edin”
Dünya liderlerine seslenen Matsui, “Dar çıkarlar temelinde oluÅŸturulan güvenlik politikalarının uluslararası çatışmaları körüklediÄŸini göremiyor musunuz?” diye sordu. Nükleer silaha sahip olanlar da dahil askeri açıdan güçlü ülkelerin nükleer silahlara olan bağımlılığı terk etmeye yönelik yapıcı diyaloglara katılması gerektiÄŸinin altını çizen Matsui, “Lütfen HiroÅŸima’yı ziyaret edin. Bir atom bombasının nelere yol açtığını kendi gözlerinizle görün. HiroÅŸima’nın barışsever ruhunu kalbinizde hissedin ve ardından, diyalog temelli, güvene dayalı bir güvenlik sistemi için hemen görüşmelere baÅŸlayın” çaÄŸrısında bulundu.

Matsui’den Japonya hükümetine çaÄŸrı
Japonya hükümetini ABD ve Rusya gibi nükleer güçlerin desteklemediÄŸi, ayrıca ABD’nin koruma ÅŸemsiyesi altında bulunan Japonya’nın da imzalamadığı Nükleer Silahların Yasaklanması AntlaÅŸması’nı (TPNW) imzalamaya çağıran Matsui, “Bu, HiroÅŸima’nın ruhunu yansıtacak ve geçtiÄŸimiz yıl Nobel Barış Ödülü’nü alan Nihon Hidankyo (Japonya Atom ve Hidrojen Bombası MaÄŸdurları Örgütleri Konfederasyonu) tarafından temsil edilen ‘Hibakushaların’ (Atom bombası saldırısından saÄŸ kurtulan kiÅŸi) çaÄŸrılarına bir cevap olacaktır” diye konuÅŸtu. Matsui ayrıca Japonya hükümetini önümüzdeki yıl yapılacak TPNW Gözden Geçirme Konferansı’na gözlemci olarak katılmaya çağırdı.
Ishiba: “Nükleer silahsız dünya çabalarına öncülük Japonya’nın tarihsel misyonudur”
Japonya BaÅŸbakanı Shigeru Ishiba ise 80 yıl önce ilk olarak HiroÅŸima’ya, daha sonra da Nagasaki’ye atılan atom bombalarının 100 binlerce cana mal olduÄŸunu hatırlatarak bu trajedilerin asla bir daha yaÅŸanmaması gerektiÄŸini vurguladı. Japonya’nın 3 nükleer silahsızlanma ilkesine (üretmeme, sahip olmama, ülkeye sokmama) sadık kalarak nükleer silahsız bir dünyaya yönelik uluslararası çabalara öncülük edeceÄŸini ifade eden Ishiba, “Bu, savaÅŸta nükleer yıkımı yaÅŸamış tek ülke olarak Japonya’nın tarihsel misyonudur” dedi. Dünyadaki endiÅŸe verici siyasi ve askeri geliÅŸmeleri iÅŸaret eden Ishiba, “Nükleer silahsızlanma yaklaşımları konusunda uluslararası toplum içinde derinleÅŸen görüş ayrılıkları, mevcut güvenlik ortamını daha da zorlaÅŸtırmıştır. Ama tam da bu nedenle Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi AntlaÅŸması (NPT) rejimi altında nükleer savaÅŸsız ve nükleer silahsız bir dünya için tüm gücümüzle çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.
Nükleersiz dünya için çaba sözü
Ishiba, dünya ülkelerini nükleer silahsızlanma konusunda diyalog ve iÅŸbirliÄŸine teÅŸvik etmeyi sürdüreceklerini ifade etti. Nükleer silaha sahip olan ve olmayan ülkelerin birlikte atabileceÄŸi somut adımları belirleme çabalarına da devam edeceklerini kaydeden Ishiba, “Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için ilerleme saÄŸlamanın temelinde, atom bombası saldırılarının gerçekliÄŸini doÄŸru biçimde anlamak yatar” deÄŸerlendirmesinde bulundu. Nihon Hidankyo’nun (Japonya Atom ve Hidrojen Bombası MaÄŸdurları Konfederasyonu), geçtiÄŸimiz yıl Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmesini ise “son derece anlamlı” olarak nitelendiren Ishiba, “Bu vesileyle Nihon Hidankyo’ya bir kez daha derin saygılarımı sunuyorum” dedi. Ishiba, “Son olarak HiroÅŸima’da bir kez daha söz veriyorum: Japonya, nükleer savaÅŸsız ve nükleer silahsız bir dünya ile kalıcı barışın tesisi için tüm gücüyle çaba gösterecek” diye konuÅŸtu.
BM Genel Sekreteri Guterres: “80 yıl önce dünya sonsuza dek deÄŸiÅŸti”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de tören sırasında okunan yazılı mesajında HiroÅŸima’da büyük bir trajedi yaÅŸandığını hatırlatarak, “80 yıl önce dünya sonsuza dek deÄŸiÅŸti. Tek bir anda HiroÅŸima alevlere teslim oldu. On binlerce hayat kaybedildi. Bir ÅŸehir yerle bir edildi. İnsanlık, geri dönüşü olmayan bir eÅŸiÄŸi aÅŸtı” ifadelerini kullandı. HiroÅŸima’da hayatını kaybedenlerin ve ailelerinin yanında olduklarını yineleyen Guterres, “Sesleri barış için ahlaki bir güç haline gelen cesur Hibakusha’ları, yani saldırılardan saÄŸ kurtulanları anıyoruz. Her yıl sayıları azalsa da onların tanıklıkları ve sonsuz barış mesajları bizlerle kalmaya devam edecek” ÅŸeklinde konuÅŸtu. HiroÅŸima halkının, atom bombası saldırısı sonrasında ÅŸehri yeniden inÅŸa etmekle kalmayıp umudu yeniden inÅŸa ettiÄŸini vurgulayan Guterres, “Nükleer silahlardan arınmış bir dünya hayalini büyüttünüz ve bu vizyonu tüm dünyayla paylaÅŸtınız” dedi.
“Nükleer silahların yol açtığı tehdidi, bu silahları ortadan kaldırarak yok edelim”
Dünyadaki artan nükleer çatışma riskine dikkat çeken Guterres, “Güven erozyonu yaÅŸanıyor. Jeopolitik bölünmeler derinleÅŸiyor. HiroÅŸima ile Nagasaki’de tarifsiz yıkıma yol açan silahlar, yeniden baskı aracı olarak görülmeye baÅŸlanıyor” deÄŸerlendirmesini yaptı. Buna raÄŸmen umut iÅŸaretlerinin olduÄŸunu kaydeden Guterres, nükleer silahsızlanmaya dönük çabaların gerçek deÄŸiÅŸime yol açması gerektiÄŸini vurguladı. “Nükleer silahların yol açtığı tehdidi, bu silahların kendisini ortadan kaldırarak yok edelim” çaÄŸrısında bulunan Guterres, “Atom bombası saldırılarından saÄŸ kurtulan Hibakusha’lara verdiÄŸimiz sözü tutalım. Onların tanıklıklarını ve barış mesajlarını gelecek kuÅŸaklara taşıyalım. GeçmiÅŸi hatırlamak, bugün barışı korumanın ve geleceÄŸi inÅŸa etmenin bir yoludur” ifadelerini kullandı.
Hiroshima, dünyadaki ilk atom bombası saldırısının hedefi olmuştu
ABD, dünyanın ilk atom bombası saldırısını 6 AÄŸustos 1945’te Japonya’nın HiroÅŸima kentine gerçekleÅŸtirmiÅŸti. Yaklaşık 160 bin kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi HiroÅŸima saldırısı, 100 binlerce insanın yaralanmasına ve radyasyon kaynaklı hastalıklara maruz kalmasına neden olmuÅŸtu. Japonya 9 AÄŸustos 1945’te ise Nagasaki’yi hedef alan 2’nci atom bombasının hedefi olmuÅŸ ve büyük bir yıkımla yüz yüze gelmiÅŸti.
Burak Ersoy
Yorumlar (0)