Yolcu Tv Haber

Brüksel’deki AB binalarının önünde Filistin bayrakları sallayan protestocular için bu, her şeyin değişebileceği bir andı.

AB’nin dışişleri bakanlarına sunduğu raporda, İsrail’in Perşembe günü yapılacak Avrupa Birliği liderler zirvesi öncesinde AB-İsrail Ortaklık Anlaşması kapsamındaki insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair belirtiler bulunduğu belirtildi.

Avrupa Birliği, İsrail’in en büyük ticaret ortağı konumunda ve protestocular, İsrail’in Gazze’deki eylemleri nedeniyle AB’nin 25 yıllık ticaret anlaşmasını askıya almasını talep ediyor.

Ancak AB liderlerinin İsrail ile yapılan anlaşmayı askıya alacakları yönündeki umutlar, rapora rağmen Gazze’deki savaş konusunda derin görüş ayrılıklarının devam etmesi nedeniyle kısa sürede suya düştü.

Protestoculara 100’den fazla STK ve yardım kuruluşu destek verdi.

Hamas’ın yönettiği sağlık bakanlığına göre, İsrail askeri operasyonlarının 20 ayında 55.000’den fazla Gazzeli öldürüldü. 1,9 milyon kişi daha yerinden edildi.

İsrail ayrıca Mart ayının başında Gazze’ye insani yardım ulaştırılmasına yönelik tam ablukayı uygulamaya koymuş, ABD’nin müttefiklerinden gelen baskılar ve küresel uzmanların yarım milyon insanın açlıkla karşı karşıya olduğu yönündeki uyarıları sonrasında 11 hafta sonra bu ablukayı kısmen gevşetmişti.

O zamandan beri, BM, 400’den fazla Filistinlinin ABD ve İsrail destekli bir örgüt tarafından işletilen gıda dağıtım merkezlerine ulaşmaya çalışırken İsrail’in açtığı ateş veya top atışıyla öldürüldüğünün bildirildiğini söylüyor. Ayrıca, 90 kişinin daha BM ve diğer yardım gruplarının konvoylarına yaklaşmaya çalışırken İsrail güçleri tarafından öldürüldüğü bildirildi.

Oxfam’dan Agnes Bertrand-Sanz BBC’ye yaptığı açıklamada, “Gazze’de tüm kırmızı çizgiler aşıldı” dedi.

“Her kural ihlal edildi. Avrupa Birliği’nin harekete geçmesinin zamanı geldi.”

Raporun kamuoyuna açıklanmasının ardından Avrupa Birliği’nin bundan sonra ne yapacağını açıklamak görevi Dış Politika Şefi Kaja Kallas’a düştü.

AB’nin ilk hedefinin Gazze’deki sahada “durumu değiştirmek” olacağını söyledi. Bu olmazsa, gelecek ay ortaklık anlaşmasının nasıl askıya alınacağı konusunda “daha fazla önlem” tartışılacak.

“İsrail ile iletişime geçeceğiz, biliyorsunuz, bulgularımızı sunacağız,” alışılmadık bir şekilde tökezleyerek konuştu. “Çünkü üye devletlerin odak noktası bu, gerçekten, biliyorsunuz… burada sahip olduğumuz hisler konusunda çok, çok emin olmak.”

STK’lar, AB’nin harekete geçme fırsatını kaçırdığını ve tepkisinin zayıf olduğunu söyledi.

İsrail Dışişleri Bakanlığı incelemeyi “tamamen ahlaki ve metodolojik bir başarısızlık” olarak niteledi.

AB’yi eleştiren bazı kesimlere göre bu bölüm, AB’nin Gazze’ye küresel çapta en büyük insani yardım bağışçısı olma konusunda nasıl güzel laflar ettiğine, ancak buna eşdeğer tutarlı veya güçlü bir ses çıkarmakta nasıl zorlandığına dair canlı bir örnek.

Dünyanın en büyük pazarı olan 450 milyonluk AB’nin ekonomik ağırlığı büyük ama bu ağırlık siyasi güce dönüşmüyor.

BM İnsan Hakları Özel Raportörü Olivier De Schutter, “Avrupa ülkeleri ve İngiltere’nin İsrail’e baskı yapmak ve uluslararası insancıl hukuku uygulamak için daha fazla şey yapmaması, bu ülkelerin inandırıcı olmasını çok zorlaştırıyor” dedi.

“Gazze’de çok büyük ölçekte savaş suçları işleniyor. Bunun soykırım olup olmadığı tartışılıyor, ancak soykırım olmasa bile harekete geçmek bir görevdir.”

De Schutter, AB’nin yumuşak gücünün kaybolduğundan ve eylemsizliğinin, örneğin Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerini, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını kınama konusunda Avrupa’yı desteklemeye ikna etmesinin çok daha zor hale geldiğinden endişe ediyor.

İsrail, uluslararası hukuk çerçevesinde hareket ettiğini ve misyonunun Hamas’ı yok etmek ve Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırması sonucu alınan rehinelerin geri kalanını eve getirmek olduğunu savunuyor. İsrail’in Gazze’ye saldırısını tetikleyen saldırıda yaklaşık 1.200 kişi öldürüldü.

27 ülkeden oluşan bir birlik olarak Avrupa’nın iç siyasi gerçekleri, AB liderlerinin üye ülkelerin çoğunluğunun Gazze konusundaki görüşlerini desteklemesini pek olası kılmıyor.

Filistin’i devlet olarak tanıyan 11 AB ülkesi arasında İrlanda, İspanya, Belçika, Slovenya ve İsveç gibi ülkeler, AB’nin İsrail ile yaptığı anlaşmanın askıya alınmasını talep etmişti.

AB’nin Brüksel’deki dış politika karar alma sürecinin merkezinde, kararların oybirliğiyle alınması gerektiği ve bu nedenle tek bir muhalif sesin bile AB’nin harekete geçmesini engelleyebileceği gerçeği yer alıyor.

Bu durumda Almanya, Avusturya, Macaristan, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti karşı çıkıyor.

Avusturya, AB’nin incelemesinin harekete geçmeyi sağlayacağını ancak bunun İsrail ile yapılan anlaşmanın askıya alınması anlamına gelmeyeceğini umuyor.

Dışişleri Bakanı Beate Meinl-Reisinger, “Bu konuda duyduğum her şey Gazze halkına yardımcı olmayacak,” dedi. “Ancak, bunun yol açacağı şey, şu anda İsrail ile sürdürdüğümüz diyaloğun tamamen çökmesi değilse bile, bozulmasıdır.”

Almanya’nın İsrail’e yönelik tutumu, çoğu zaman ülkenin Holokost ve İkinci Dünya Savaşı’ndaki rolü tarafından şekillendirildi.

Başbakan Friedrich Merz, “Gazze’ye yönelik saldırıların mevcut düzeyinin artık Hamas’a karşı mücadeleyle haklı gösterilemeyeceğini” söyledi ancak anlaşmayı askıya alma veya feshetme olasılığını reddetti.

Slovakya ve Macaristan’ın, diğer birçok AB ülkesine kıyasla İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya siyasi olarak daha yakın olduğu düşünülüyor.

Netanyahu hükümetine karşı daha sert önlemler alınmasını savunan kilit aktörler arasında İrlanda da yer alıyor.

Dışişleri Bakanı Simon Harris, AB’nin incelemeye ilişkin tutumunu kınadı.

“Gazze’ye yönelik müdahalemiz çok yavaş oldu ve çok fazla insan soykırım uygulanarak ölüme terk edildi” dedi.

İsrail, soykırım suçlamasını reddediyor ve geçen Aralık ayında Dublin’deki büyükelçiliğini kapattığında İrlanda’yı antisemitizmle suçlamıştı.

Avrupa, son dönemde Ukrayna ve İran gibi büyük küresel meselelerde Washington tarafından kenara itilmiş durumda. Başkan Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İsrail Devlet Başkanı Binyamin Netanyahu ile doğrudan görüşmelerden yana tavır takınıyor.

ABD dinleme modunda olmayabilir, ancak AB Gazze konusunda birleşik bir ses oluşturmakta, hatta sesini duyurmakta bile zorlanıyor.