İstanbul'da gönül ehli bir bilge: Merkez Efendi...

Merkez Efendi Hazretleri (asıl adı Musa Muslihiddin bin Kâdı Üveys), 15. yüzyılın sonları ile 16. yüzyılın ilk yarısında yaşamış önemli bir Osmanlı mutasavvıfıdır. Manevî derinliği, bilgelik dolu sohbetleri ve insanlara şifa dağıtmasıyla tanınır. Hem yaşadığı dönemde hem de vefatından sonra halk arasında büyük bir sevgi ve hürmetle anılmıştır.

Doğumu ve Eğitimi

Merkez Efendi’nin 1463 yılı civarında Denizli’nin Buldan ilçesine bağlı Sarımahmutlu köyünde doğduğu kabul edilir. Küçük yaşlardan itibaren ilim öğrenmeye yönelmiş, medrese eğitimi sırasında özellikle tefsir, hadis, fıkıh ve tasavvuf konularında derinleşmiştir.

Daha sonra İstanbul’a gelerek dönemin önde gelen âlim ve mürşitlerinden Sünbül Efendi’ye intisap etmiş ve kısa sürede onun en seçkin dervişlerinden biri olmuştur.

Tasavvufî Hayatı

Merkez Efendi, Sünbül Efendi’nin vefatından sonra bir dönem Koca Mustafa Paşa Dergâhı’nda görev yapmış, talebe yetiştirmiş ve insanlara irşad faaliyetlerinde bulunmuştur. Alçakgönüllülüğü, hoşgörüsü ve merhametiyle tanınan büyük bir gönül erbabıdır.

Mesir Macunu Rivayeti

Halk arasında en çok bilinen rivayetlerden biri, Manisa’da şifa amaçlı hazırladığı mesir macunu ile ilgilidir. Rivayete göre Merkez Efendi, çeşitli bitkileri bir araya getirerek insanların dertlerine çare olan bir macun hazırlamış, bu macun zamanla Manisa Mesir Şenliklerinin temelini oluşturmuştur. Bugün hâlâ onun adıyla anılan bu gelenek, Merkez Efendi’nin halk üzerindeki etkisinin sembollerindendir.

Vefatı ve Türbesi

Merkez Efendi Hazretleri’nin 1551 yılında İstanbul’da vefat ettiği bilinir. Bugün Zeytinburnu’ndaki Merkez Efendi Külliyesi içinde bulunan türbesi, ziyaretçilerin manevi huzur bulmak için uğradığı önemli bir mekândır.