Madenciler Günü'nde acı tablo: 2020'den itibaren 400'den fazla madenci yaşamını yitirdi

İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, bu yılın ilk 11 ayında hayatını kaybeden 1.956'den fazla işçinin en az 43'ü maden işçisiydi.

4 Aralık Dünya Madenciler Günü, Türkiye’de ve dünyada madencilerin çalışma koşullarına, karşılaştıkları risklere ve sektörün sorunlarına dikkat çekiyor.

Resmi açıklamalarda fedakarlık ve cesaret vurgusu öne çıkarken, sahadaki madenciler için bu gün; yaşanan iş kazalarını, kaybedilen mesai arkadaşlarını ve sektörün çözüm bekleyen yapısal sorunlarını da hatırlatıyor.

DİSK'e bağlı İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi'nin tarafından her yıl yayınlanan iş cinayetleri raporlarına göre, 2020-2025 yılları arasında 400'den fazla madenci iş kazalarında hayatını kaybetti.

2020 yılında 61, 2021'de ise 70 madenci hayatını kaybetti. Bu sayı 2022 yılında 105'e yükseldi.

2022'de Bartın’ın Amasra ilçesinde bir kömür madeninde yaşanan patlama faciası, Türkiye’de son yılların en büyük maden kazalarından biri olarak kayıtlara geçti. Tünelde meydana gelen grizu patlaması sonucunda 42 madenci öldü.

2023’te 51 madenci iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

2024'te ise ölen maden işçilerinin sayısı 75 olarak belirtildi. Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni’nde meydana gelen heyelan tipi maden kazası, farklı bir tehlikeyi gözler önüne serdi. Liç yığını olarak adlandırılan atık toprağın çökmesiyle dokuz madenci yaşamını yitirirken, olay altın madenciliğinde güvenlik ve atık yönetimi eksikliklerini gündeme taşıdı.

İSİG verilerine göre, bu yılın ilk 11 ayında hayatını kaybeden 1.956'den fazla işçinin en az 43'ü maden işçisiydi.

Yaşanan facialar, madencilikte güvenlik önlemlerinin önemini ve denetim eksikliklerinin ağır sonuçlarını ortaya koydu.

Maden ocaklarında yaşanan facialar, emekçi hakları, iş güvenliği eksikleri ve sorumluluk ihlalleri açısından derin yaralar açtı.

Bu bağlamda 2010 yılında Karadon, 2011'de Elbistan, 1992'de Kozlu, 2014'te Soma ve Ermenek ve 2017'de Şırnak’ta yaşanan facialar, hafızalara kazanan maden kazalarından sadece birkaçı.

Soma: Cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciası

Kömür madenciliğinin Ege Bölgesi’ndeki en önemli merkezlerinden biri olan Soma’da, 13 Mayıs 2014'te ülke tarihinin en yıkıcı facialarından biri yaşandı.

Madende yaşanan çöküntünün ardından yürütülen kurtarma çalışmalarında toplam 787 işçiden 486 kurtarıldı. Ancak, 301 işçi hayatını kaybetti.

Geniş toplum kesimlerince, ağır ihmal ve çıkar odaklı iş anlayışı göz önüne alınarak ‘Soma Katliamı’ olarak adlandırıldı.

Soma faciasıyla ilgili yargı süreci yıllar boyunca tartışmalı şekilde ilerledi. 2018’de dava sonuçlandığında 51 sanıktan sadece 14’ü ceza alırken, geri kalanlar beraat etti. Yargıtay kararları ve heyet değişikliklerinin ardından sanıklar “bilinçli taksirle öldürme” suçundan yargılandı ve cezalar 2022’de onandı. 2023’te açılan kamu görevlileri davası sembolik cezalarla tamamlandı. En yüksek cezayı alan Soma Holding CEO’su Can Gürkan dahi kısa süre hapis yattıktan sonra tahliye oldu.

2025 itibarıyla, 301 madencinin hayatına mal olan facianın müsebbiplerinden hiçbiri cezaevinde bulunmuyor.

Hayatını kaybeden madencilerin avukatları Can Atalay ve Selçuk Kozaağaçlı ise, Gezi Parkı davası nedeniyle Silivri Cezaevi’nde bulunuyor.