Meksika'nın yeni büyük karteli 'Oseguera'yı yakından tanıyalım

"Meksika’nın Sierra Madre dağlarının kalbinde, ağır güvenlikli bir sığınakta, 59 yaşındaki Nemesio 'Mencho' Oseguera, Amerika’nın yeniden yükselen kokain talebi ve Trump yönetiminin fentanile karşı tırmandırdığı savaş sayesinde Meksika’nın yeni uyuşturucu kralı olarak hüküm sürüyor."

Wall Street Journal'ın bu sözlerle anlattığı Oseguera, Jalisco Yeni Nesil Karteli’ni on yıllar boyunca öyle bir güç haline getirdi ki, Meksika’daki yeraltı dünyasında yeni bir düzen kuracak kadar büyüdü ve Sinaloa Karteli’ni geride bırakarak dünyanın en büyük uyuşturucu satıcısı konumuna yükseldi.

Sinaloa Karteli, Meksika’nın önde gelen fentanil kaçakçıları, Trump yönetiminin sentetik opioidleri yok etme vaadiyle hedef tahtasına konuldu. Baskılar, Jalisco Karteli için geniş bir alan açtı ve kârlı kokain ticaretini büyütürken Oseguera’yı dünyanın bir numaralı uyuşturucu baronu hâline getirdi.

ABD'de kokain kullanımı altı yılda yüzde 154 arttı 

ABD’de satılan kokain, perakende alıcılar için her zamankinden daha ucuz ve daha saf durumda.

Millennium Health’in verilerine göre, ülkenin batısında kokain tüketimi 2019’dan bu yana yüzde 154 artarken, doğuda aynı dönemde yüzde 19 yükseldi. Buna karşın, CDC verilerine göre fentanil kullanımı 2023 ortasından itibaren azalmaya başladı.

Yoksul bir avokado satıcısı olarak büyüyen Oseguera, ABD’deki kokain alıcılarından büyük kazanç sağlıyor. Karteli, bağımlılık yapıcı tozu Kolombiya’dan Ekvador’a, oradan da Meksika’nın Pasifik kıyısına taşıyor; bu yolculukta sürat tekneleri ve “narco denizaltıları” kullanılıyor.

ABD güçleri, Karayipler’de kısa süre önce iki sürat teknesini, bu hafta da birini, Venezuela’dan ABD’ye kokain ve fentanil taşıdığı iddia edilen tekneleri havaya uçurdu. Teknelerde bulunan herkes öldü. Trump ayrıca Meksika uyuşturucu kartellerine karşı askeri müdahale tehdidinde bulundu.

Ona ulaşmak neredeyse imkansız 

ABD, Oseguera için 15 milyon dolarlık ödül koydu ancak yetkililere göre Oseguera nadiren dağlık bölgedeki sığınağından ayrılıyor, dolaşımda olan güncel fotoğrafları yok. Kartel lideri ayrıca RPG-7 gibi tankları delebilecek kuvvette ağır silahlar taşıyan özel bir birim tarafından korunuyor. 

Oseguera'yı ziyaret edecek kişiler altı saatlik özel bir yolculuk yapıyor. Yolculuğun başından itibaren gözleri bağlanıyor, mayınlı bir araziden özel araçlarla sığınağa getiriliyor. 

El Chapo düşünce Oseguera yükseldi 

Oseguera’nın yükselişi, ABD’nin Sinaloa Karteli’ne baskı yapmasıyla hız kazandı. Oseguera da uyuşturucu işiyle ilk olarak Sinola Karteli yüzünden tanışmıştı. Sinaloalılar, fentanil üretim ve kaçakçılığını öncü bir başarı olarak gerçekleştirmiş, bu da kartelin gelirini artırmış ve ABD’de ölümlere yol açmıştı.

Sinaloa Karteli’nin ABD yönetiminin ilgisini çekmesi kötü bir zamana denk geldi. Liderleri Joaquín “El Chapo” Guzmán’ın Ocak 2016’da yakalanması ve bir yıl sonra ABD’ye iade edilmesi, kartelin hızlı düşüşünü başlattı.

Guzmán’ın dört oğlu, babalarının imparatorluğunu devraldı. “Chapitos” olarak bilinen bu dört oğul, üretim kaynaklarını fentanile kaydırdı; bu uyuşturucu, babalarının tonlarca getirdiği eroine kıyasla daha kolay kaçırılıyordu ve üretimi çok daha ucuzdu.

Geçen yıl, Chapitos’un Zambada’ya karşı düzenlediği komplo, Sinaloa Karteli içinde kanlı bir iç savaşı tetikledi.

Zambada tutuklandı ve ABD’de yargılanıyor; Guzmán hâlâ suçlamaları reddediyor.

Çatışmaların sonucunda yaklaşık 5.000 kişi öldü veya kayboldu. Hem ABD hem Meksika makamları hem Zambada’nın adamları hem de Chapitos üzerindeki baskıyı artırırken, Chapitos sonunda, geçmişte düşmanı olan Nemesio “Mencho” Oseguera’dan yardım talep etti.

Her iki tarafın da çıkarları uyunca, Oseguera görüşmeyi kabul ederek Jalisco Karteli’nin Meksika’daki en güçlü suç örgütü olma yolunu açtı.

Baronların tarihi "anlaşması" 

Aralık ayında Oseguera, Sinaloa’nın Chapito fraksiyonunu yöneten Iván Archivaldo Guzmán’ın üst düzey bir yardımcısıyla Nayarit’te görüştü. Güçlü konumundan hareket eden Oseguera, Chapitos’a silah, nakit ve savaşçı sağlama konusunda anlaşmaya vardı.

Karşılığında Sinaloalılar, ABD’ye açılan kaçak tünellerini ve rotalarını Jalisco’ya açtı. Önceden Jalisco Karteli, bu tünelleri kullanmak için yüksek ücretler ödemek zorundaydı.

Anlaşma, ABD’deki uyuşturucu ticaretinin paylaşılmasını da içeriyordu: Chapitos, Amerikan fentanil bağımlılarına odaklanacak; Oseguera, kokain ve metanfetamin üzerine yoğunlaşacaktı. Jalisco Karteli artık Sinaloa tarafından inşa edilmiş tünelleri kullanarak tonlarca kokain, rekor miktarda metanfetamin ve bazı miktarda fentanil taşıyor.

Meksika Başsavcılığı, Temmuz raporunda Sinaloa-Jalisco anlaşmasını “örgütlü suç dengesinde benzeri görülmemiş bir olay” olarak nitelendirdi. DEA’nın son değerlendirmesine göre, Jalisco Karteli, El Chapo’nun tutuklanmasından önce Sinaloa’nın gücüne kıyaslanabilir bir konumda.

Oseguera, Trump yönetiminden bir başka avantaj daha elde etti. ABD’de yasadışı göçmenlerin sınır dışı edilmesi kampanyası, federal ajanları uyuşturucu kaçakçılığı denetiminden uzaklaştırdı.

Kolombiya, rekor miktarda kokain üretiyor ve ABD’ye ulaşan uyuşturucu hacmi fiyatları düşürüyor. Morgan Godvin, Los Angeles’taki Drug Checking topluluk araştırmacısı, “Saf kokainin fiyatı neredeyse yarıya düştü” diyor.

Kartel halktan vergi topluyor

Jalisco Karteli’nin geliri, uyuşturucunun dışında da çeşitlilik gösteriyor. Kartel, Jalisco eyaleti ve diğer bazı bölgelerde paralel bir hükümet gibi davranıyor; tortilla, tavuk, sigara ve bira gibi mallardan vergi alıyor. Belediyelere yol, okul ve kanalizasyon inşa eden inşaat şirketlerini kontrol ediyor.

Yakıt kaçakçılığı da önemli bir gelir kaynağı. Meksika’daki rafinerilerden ve boru hatlarından çalınan veya vergisiz ABD’den getirilen benzin ve dizel, piyasa fiyatının altında satılıyor. ABD yetkilileri, Meksika’da satılan yakıtın üçte birinin yasadışı olduğunu tahmin ediyor. Kartelin yakıt biriminin başındaki kişi, milyonlarca galon yakıt çalma ve depolama konusundaki becerisi nedeniyle “Tank” olarak anılıyor.

Kartel, ABD’ye giden göçmenlerden de binlerce dolar alıyor. Son yıllarda, 20’den fazla çağrı merkeziyle yaşlıları tatil-ticareti dolandırıcılığıyla yüz milyonlarca dolardan mahrum bıraktı.

Kaynak: Gazete Oksijen