Türkiye Rusya Ukrayna Üçlü Zirvesi

A+
A-

Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sonlandırmayı hedefleyen, Rusya-Ukrayna barış görüşmeleri Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da yapıldı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın başkanlık yaptığı Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı’na Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da katıldı. İki ülke arasında İstanbul’da gerçekleştirilen ikinci tur barış görüşmeleri tamamlanarak yeni esir değişimi konusunda anlaşmaya varıldı ancak yapılan ikinci doğrudan görüşmelerde sona ermesi yönünde pek fazla adım atılmadı.

Rusya ile Ukrayna arasında 2022 yılında başlayan savaş, Avrupa güvenlik mimarisinde derin bir kırılma yarattı. Üç yılı aşkın süredir devam eden çatışma, yüz binlerce insanın hayatını etkilerken küresel enerji ve gıda tedarik zincirlerini de sarsmıştır. 2 Haziran 2025 tarihinde İstanbul’da gerçekleşen barış görüşmeleri, bu uzun soluklu savaşın diplomatik çözüm yoluna girip girmeyeceği konusunda kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Türkiye’nin arabuluculuğunda gerçekleşen bu görüşme, sadece iki ülke değil, tüm bölge açısından önem taşıyor.

Görüşmeler, her iki tarafın da bir dizi uzun menzilli saldırı düzenlemesinin ardından gerçekleşti. Ukrayna, Rus hava üslerine yıkıcı bir insansız hava aracı saldırısı düzenlerken, Rusya da Ukrayna’ya karşı savaşta bugüne kadarki en büyük insansız hava aracı saldırısını düzenledi.

Ukrayna heyetinden yapılan açıklamaya göre, Rusya, müzakere masasında Kremlin’in düşmanlıkların sona erdirilmesine ilişkin şartlarını belirten bir muhtıra sundu.

Ukrayna heyetine başkanlık eden Savunma Bakanı Rustem Umerov, gazetecilere Kiev yetkililerinin belgeyi incelemek ve bir yanıta karar vermek için bir haftaya ihtiyaç duyacaklarını söyledi. Ukrayna’nın 20 Haziran ile 30 Haziran arasında bir tarihte daha fazla görüşme önerdiğini söyledi.

Yaklaşık bir saat süren görüşmelerde, her iki ülkenin tam ateşkes ve uzun vadeli barış süreci konusundaki fikirleri ele alındı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump’ın sert itirazları ve baskıları devam ediyor. Trump, ilerleme sağlanamaması durumunda Washington’ın arabuluculuk rolünü bırakabileceği uyarısında bulundu.

Toplantının ardından, Ukrayna Baş Müzakerecisi Savunma Bakanı Rustem Umerov muhabirlere ekibinin Rus delegelere Ukrayna’nın zorla Rusya’ya götürüldüğünü ve iade edilmesini istediği çocukların bir listesini verdiğini söyledi. Ayrıca delegasyonların yeni bir esir takası ve her biri için 6.000 ölü asker cesedinin takası konusunda anlaştıklarını söyledi.

İkinci tura girerken, Rusya’nın savaşın sonlandırılması talepleri merkezi soru olmaya devam etti. Mayıs görüşmelerinden sonra, her iki taraf da savaşı sona erdirmek için koşulları ana hatlarıyla belirten ayrı teklifler veya ‘‘muhtıralar’’ taslağı hazırlamayı kabul etti.

ABD yetkilileri ve Rus müzakereci Medinsky, toplantı öncesinde Ukrayna’nın muhtırasını aldıklarını doğruladılar. Belgeyi inceleyen Reuters’a göre, Kiev’in önerileri arasında 30 günlük ateşkes, tam bir esir değişimi, Rus işgali altındaki bölgelere götürülen Ukraynalı çocukların iadesi ve Zelensky ile Putin arasında olası bir toplantı yer alıyor .

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, liderlerin ortak iradeleri temelinde temaslara devam ettiklerini belirterek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sürekli temas halinde olduğunu, sürecin ilerlemesi için azami gayret sarf ettiğini söyledi.

İlk toplantının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla Rusya ve Ukrayna’yı ziyaret ederek Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı’nın hazırlıklarını yaptıklarını dile getiren Fidan, her iki tarafla da konuyu ele aldıklarını dile getirdi.

Şubat 2022’de başlayan kanlı savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna’yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul’da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025’te de yine İstanbul’da Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başarmıştı.

Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde 16 Mayıs’ta müzakereler yapılmıştı.

İki taraf, müzakerelerde ‘‘1000 kişiye 1000 kişilik’’ büyük bir esir takasının gerçekleştirilmesi, olası ateşkese yönelik görüşlerin ayrıntılı sunulması, ardından da müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kalmıştı.

İki ülke, İstanbul’da anlaşmaya varılan esir takasının 25 Mayıs’ta tamamlandığını duyurmuştu.

Türkiye, tarafların barışa ulaşması için diplomatik temaslarını hız kesmeden sürdürürken Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu hafta hem Moskova hem de Kiev’i ziyaret etti.

Rusya’nın başkenti Moskova’yı 26-27 Mayıs’ta ziyaret eden Fidan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edilirken, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve üst düzey Rus yetkililer ile görüşmeler yaptı.

Fidan, Lavrov ile görüşmesinde, ‘‘Rusya’nın Ukrayna ile doğrudan müzakereler için İstanbul’u tercih etmesi, ülkelerimizin istikrar tesisine dönük ortak anlayışın tezahürüdür’’ ifadesini kullanırken, Lavrov da ‘‘Türkiye’nin yeniden Ukrayna tarafıyla doğrudan müzakere imkanlarını sağlamasına değer veriyoruz’’ dedi.

Bakan Fidan, Rus mevkidaşıyla yaptığı ortak basın toplantısına müteakip görüşmelerin de Türkiye’de yapılması konusundaki talebi Putin’e ilettikleri belirtmişti.

İki ülkenin İstanbul’da yaptığı görüşmelerin bölgesel ve küresel açıdan ortak kader üzerinde belirleyici olacaktır. İstanbul’da atılan bu adım, savaşın hemen sona ereceği anlamına gelmese de, uzun vadeli bir çözüm için gerekli zeminlerin oluştuğunu gösteriyor. Tarafların doğrudan ve ciddi bir şekilde masaya oturmuş olmaları, daha önceki müzakere süreçlerinden farklı olarak umut verici.

Bu görüşme, aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası sistemde oynayabileceği yapıcı rolün de altını çiziyor. Özellikle çok kutupluluğun arttığı, ABD-Çin rekabetinin yoğunlaştığı bir dönemde, orta güçlerin arabuluculuk kapasitesi yeniden değer kazanıyor.

 

 

 

Önceki

Sonraki

Benzer Haberler

Yorumlar (0)

YORUM YAZ

Bir yanıt yazın