Yolcu Tv Haber

Epikuros’ un salt hazcı, keyif ehli görüşlü ÅŸeklinde bir fikir oluÅŸmuÅŸ bende. Bu sebeple Derman Bayladı’ nın kitabının Epikuros parçasını, dikkatle ve satır altlarını çizerek okudum. Öne çıkan düşüncelerinin bir kısmını aktarmaya çalışacağım.

Epikuros, Hellenizm, yani DoÄŸu Batı düşüncesinin kaynaÅŸtırılması dönemi düşünürlerindendir. Atina’daki “Bahçesi yaÅŸ, cins,ırk, sınıf farkı gözetilmeden herkese açık bir okul niteliÄŸindeydi. Epikuros tatlı dili, güler yüzü, bilgisi ve güçlü kiÅŸiliÄŸiyle öğrencilerine öğretmenden ziyade bir dost, bir arkadaÅŸtı.Okuluna ^Bahçe, öğrencilerine de ‘Bahçeliler’ denir” di.

Epikuros “sadenin de sadesi bir hayat sürmeyi,” mutluluÄŸu bu sadelikte bulmayı önerir. “Ilımlı olmak temel ilkesi” ydi.Yani, “mutlu olmak için ölçülü (mutedil) yaÅŸamalı” dır.

Ona göre “Bir bilge, biraz ekmek ve su bulabildiÄŸinde kendisi Zeus’a eÅŸ” sayabilir. “Bütün erdemler, akıldan çıkar, bir baÅŸka deyiÅŸle bilgelikten.Bilgelik, bütün erdemlerin kaynağıdır…”

Epikuros’un “bilgi kuramı” şöyle özetlenebilir:

“Her türlü bilgi,” öncelikle duyulardan gelir. “Duyum ise, doÄŸrudan doÄŸruya gerçek olan ÅŸeydir. .. Aklın kendisi duyulara baÄŸlıdır… EÄŸer duyulara güvenmezsek, hakikatin baÅŸka bir kriteri kalmazdı ve saÄŸlam bir kanaat imkanından mahrum kalırdık…”

“Bir kuleye uzaktan baktığımızda, onu yuvarlak görebiliriz… Daha yakınına geldiÄŸimizde de, belki köşeli olduÄŸu görülecektir…”

Epikuros’un doÄŸa kuramı: “Hiçbir ÅŸey yoktan var olamaz. …Evren, her zaman, ÅŸimdi olduÄŸu gibi gibiydi ve hep öyle kalacaktır…”

Epikuros “Demokritos gibi, evrenin baÅŸlangıçsız ve sonsuz olduÄŸunu” söylemiÅŸtir.

Epikuros dostluÄŸa “önem vermiÅŸ” tir. Ona göre “kiminle yiyip iceceÄŸi meselesi, ne yiyip içeceÄŸi meselesinden çok daha önemlidir… Bir dostluktan, daha ziyade karşılıklı ilerletme ve yükseltme beklenir.” (1)

Ä°ki bin küsur yıl öncesi bir bilgenin düşüncelerinden çizgiler. Dostluk düşüncesine katılıyorum. Ama, kavramın içinin boÅŸalıp gittiÄŸini de, biliyoruz. Veysel, “Dost dost diye nicesine sarıldım/ benim sadık yarim kara topraktır” dememiÅŸ mi?

Biraz ekmek ve su ile yetinmenin, kadercilik anlayışını içerdiğini de fark ediyoruz. Evrenin ebet ve değişmez olduğu fikrinin çoktan terk edildiğinin de. ..

1. Felsefenin beşiği Anadolu, Derman Bayladı, 2007, İstanbul