Milliyet yayınlarından İl İl Türkiye Ansiklopedisi’nde illerin coğrafi, sosyal ekonomik ve kültürel yapıları anlatılır. ..
Milliyet yayınlarından İl İl Türkiye Ansiklopedisi’nde illerin coğrafi, sosyal ekonomik ve kültürel yapıları anlatılır. Edebiyat hayatından da örnekler bulunur. Yüzyılımızın başlarında, ilime dair araştırmam sırasında, anılan ansiklopediye de göz atmıştım. Bursa maddesinde, İsmet Bozdağ’ın İkinci Dünya savaşı devresine ait bir anı yazısı, onun yayına hazırladığı ilginç bir kitabı 2000’lerde okumuş olduğumdan, dikkatimi çekti. Bu yazıdan özet halinde bahsedeceğim.
Bozdağ, 1940’ların başında, Bursa Halkevi’nin çıkardığı dergide yazan genç bir gazeteciydi. Bir gün, Vali Refik Koraltan onu çağırarak, yazı işleri müdürü askere alınmış (valilikçe yayımlanan) Bursa gazetesinin o görevine, vekaleten ve hemen başlaması emrini vermişti. Zira ertesi günü, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü Bursa’ya gelecekti…
Bozdağ, valilik basımevinin kıdemli müdürüne giderek, durumu anlatıp gazete yayımı işinde deneyimi olmadığını ve ne yapması gerektiğini sormuştu. Kıdemli müdür, gazetenin, İstanbul gazetelerinden alıntılarla doldurulduğunu belirtip, buna göre hareket etmesini tavsiye etmişti.
Bozdağ, Bursa gazetesinin idarehanesine giderek, akşam geç vakte kadar çalışarak, gazeteyi hazırlamış ve matbaanın gelen kıdemli mürettibine vererek, evine gitmişti.
Gece evine gelen mürettip, gazeteyi hazırladığını, ama baş sayfada bir sütunun baş kaldığını belirterek, Bozdağ’ın o sütunu da doldurmasını istemişti. Gazete idarehanesine tekrar giden Bozdağ, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile hayali bir röportaj yazısı yazarak, bekleyen mürettibe verip evine dönmüştü. Henüz şehre gelmemiş olan Cumhurbaşkanı röportajında, şehir halkının onu sevinç ve heyecanla beklediğini anlatmıştı. Vali Koraltan’ ın hizmetlerinden de, bahsetmişti…
Ertesi günü öğleye doğru Bozdağ’ nın evine gelen vali koruma polisi, valinin röportajından çok memnun olduğunu belirtmişti. Zira kahvaltıda gazeteyi okuyan İsmet İnönü, (O tarihte, İstanbul gazeteleri Bursa’ ya öğleden sonra geliyordu) o yazıyı beğenmişti. Böylece, Valinin merkeze alınması ihtimali ortadan kalkmıştı. İsmet Bozdağ da, Bursa gazetesi Yazı İşleri Müdürlüğü’ne dolgun bir aylıkla ve asaleten tayin edilmişti…
İş bilenin, kılıç kuşananın demişler. Burada, Bozdağ’ın yayıma hazırlamış olduğu Abdülhamid’in Hatıra Defteri’ kitabından da, kısaca bahsedeyim. 2000’lerde okuduğum kitapta, Abdülhamid’in 31 Mart Vakası’ ndan sonra Selanik’ e sürülmesi, Balkan Savaşı öncesinde İstanbul’a getirilmesi ve sonrası anlatılmıştır. Meselenin bamteline gelelim.
İsmet Bozdağ’ın ansiklopedideki yazısını okumamdan bir iki yıl önce, akademisyen Hakan Erdem’ in Tarihlenk (Aksak tarih/Düzmece tarih) adlı incelemeler kitabını okumuştum. Kitabın, Abdülhamid’in Hatıra Defteri başlıklı parçasında, anılan kitabın tamamen uydurma olduğu, delilleriyle anlatılmıştır…
Sonsöz: İsmet Bozdağ, kültür hayatımızın maharetli ve itibarlı tanıklarındandır, denilebilir…
